zazaki.net
03 Kanûne 2024 Sêşeme
Girdîya Karakteran : 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto
06 Tebaxe 2009 Panşeme 03:10

Alfabeya Kurdî

Alfabeya ma de 31 (hîris û yew) herfî estê...

ALFABEYA KURDÎ


Alfabeya ma de nê 31 (hîris û yew) herfî estê:

A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z

A b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z


Alfabeya kurdî 31 herf ê û alfabeyêka fonetîk a, her herfe teqrîben yew veng tesîl kena. Zaf asan a, kesê ke tirkî wendo, şêno mîyanê çend deqayan de alfabeya kurdkî bişinasno. Mesela, 23 herfê alfabeya kurdkî û yê alfabeya tirkî muşterek ê, eynî sey yewbînan ê. Mîyanê alfabeya kurdkî û ya tirkî de ferqêko muhîm o yo ke alfabeya kurdkî de herfê “Ğğ”, "İ", "ı", "Öö" û "Üü" çin ê! Kurdkî de herfa "i" gama ke gird nusîyena sey alfabeya îngilîzkî bênuqta sey "I" nusîyena. Vengê "ğeyn"î kurdkî de çin o. La çend çekuyê ke no veng tede esto, bi herfa "Xx" nusîyênê, mavajin, sey "xerîb"î. Çimeyê vengê "x" û vengê "ğ" yew o, tena ferqêko nuansî mîyanê nê her di vengan de esto. Heme ziwanan de, di yan çend vengê ke fonetîk de çimeyê înan yew o, la sey nuansî ferqê vengî mîyanê înan de esto, bi yew herfe temsîl benê. Wendox yan qiseykerdoxê ziwanî bi hawayêko tebîî nê vengan ferq kenê. Ma vajin gama ke ma vanê "kate, kalik" û gama ke ma vanî "kemere, kewe". Yan zî, vengê “h” ke “Hesen” û “halîn”î de esto.)


Kurdî (Zazakî)

Tirkî

A a

adir, asin, Almanya

adam, at

B b

bira, ban, Bidlîs

bıyık, bir

C c

ca, cêr, cor

can, cadde

Ç ç

çim, Çewlîg, Çemişgezek

çocuk, çöp

D d

dest, Diyarbekir, Dêrsim

dal, dayı

E e

ez, Erzingan, Erzirom 

el, eldiven

Ê ê

êrxat, êlçî, êqbal

-

F f

fek, fariskî, Fransa

fare, fıstık

G g

ga, giran, Gimgim

göl, güven

H h

her, heş, Hollanda

hemen, hava

I i

bin, kirmanc, solin

ısırmak, ışık

Î î

îsot, Îran, Îtalya

iş, it

J j

jêhat, jan, Japonya

jandarma, jimnastik

K k

kitab, kar, Kurdîstan

kalkan, küçük

L l

lal, lazut, Licê

limon, leke

M m

ma, mase, Mûş 

mavi, maya

N n

nan, newe

ne, neden

O o

of, oda, ordu

olmak, odun

P p

payız, Pîran, Pali

parmak, pınar

Q q

qeleme, qumaş, Qibris

-

R r

rind, radyo, Riha

resim, rüzgar

S s

sipî, simer, Sêwregi 

serin, sarı, süs

Ş ş

şima, şeş, şaş

şişirmek, şişman

T t

ti, tarîx, Tirkiya

tatlı, tavşan

Uu

utî, uca, ucret 

ütü, ücret

Û û

ûsul, ûrris, ûrrim

uzak, unutmak

V v

verg, velg, vate

var, ver

W w

wisar, weş, welat

-

X x

xirab, Xarpêt, xurbet 

-

Y y

yaban, yar, yadîgar

yayla, yol

Z z

zaf, zerd, zaza

zeybek, zavallı


Na xebere 17272 rey wanîyaya
ŞÎROVEYÎ
kengulay
çamaçêr
Bu alfabedeki harflerin Zazaca'daki seslerin tamamını karşılamadığını düşünüyorum. Zira Zazaca'da bazı sesler kalın veya ince olmasına göre kelimeye farklı anlam katıyor. Örneğin; "ser" kelimesinde geçen r sesi kalın okununca yıl, ince okununca üst, kapak anlamını taşır. Aynı durum z ve s harfleri için de geçerli. Kanaatimce bu harflerin kalınıyla incesi arasındaki nüansı ortaya koyacak bir işaret olmalı. Aksi takdirde Türkçe'deki "Ben ka(â)rımı sana vereyim, sen ka(â)rını bana ver" durumu ortaya çıkabilir. Misal: kısa olma durumunu ifade eden"kır" (kalın r'li) kelimesi gibi...
01 Çele 2011 Şeme 14:21
çekiç
yusuf
27 yaşında ekecik/aksaray dan kendi dilimi yeni öğrenmeye başladım...
birazda sizler sayesinde başladım. inşallah en kısa zamanda kürtçce yazmaya başlıyacağım..
05 Êlule 2010 Yewşeme 17:05
sohbet
ewdila Qasan
semeda en karûki şima kerdû ez şima piroz kena
22 Hezîrane 2010 Sêşeme 22:25