Murad Canşad / Nuştox

Marwer, “Soro”yî de nameyê kesêkê romanî yo.

Romanê “Soro”yî emser (2010) Weşanxaneyê Vateyî ra weşanîyayo, romanê dîyin yê Deniz Gunduzî yo.

Deniz Gunduzî romanê xo yê verin “Kilama Pepugî” tîya ra des serrî (2000) verê cû weşanabi. No roman kirmanckî (zazakî) de romano tewr verên o û şaheserêk o.

Nuştoxî des serrî dima şaheserêko bîn vet meydan: “Soro”.

Mekanê romanî dorûverê Gimgim û Kanîreşî yo. La nuştoxî tena bi nê mekanî qîmê xo nêardo, kewto bi kesanê romanî dima, şîyo bi Îstanbul û Îzmîr, ê cayan û hedîseyanê ê cayan ser o zî bi westayîye vindeto.

Çîyo ke bala merdimî anceno, roman de zafbîyayîşê kesan o. Edebîyat de pêardişê ‘kes’an karo asan nîyo. Kesî estê, fîguranî estê… To ke nameyê kesêk dekerna (zikr kerd), ganî ti ê kesî ser o bivindî, xususîyet, xuy û karakterê ey hişê wendoxî de ca bikerî. Nêbeno ke merdim nameyê kesêk vajo û hema xo rê bivîyaro şiro. Mesela, eke to roman de va, hênîyî ser o di cinîyan dayêne pêro. Û eke ti reyêna behsê înan nêkerê, a game nê fîguran ê. La eke ti vajî, hênîyî ser o Xezale û Cemîla dayêne pêro. Êdî Xezale û Cemîla kesê romanî/eserî yê. Yan behsê înan ameyo kerdene yan zî lazim o ke bêro kerdene.

Nuştoxî karêko zehmet girewto xo ser la heqbere ra zî ameyo.

“Marwer” name nîyo leqem o, cayê nameyî girewto. Ma nêzanê gelo dorûverê Gimgim û Kanîreşî de Marwer kesêko rastkên o û esto yan nuştoxî bi nê nameyî no kes afernayo.

Serebutê nameyê Marwerî bi marî dest pêkerdo. Birrêk esto ke tede marê xidarî estê. Nê maran ra yew musayo bi dewan, yeno pilosîyeno dewarî ro, estikanê înan keno xizûz û înan kişeno. Dewijî çare tey nêvînenê. Axir Marwer keweno bi marî dima. Mar darêk ser o beno, pilosîyayo ley-lejgan ra. Marwer vejêno dare ser, doçik de pêgêno, xo dare ra roverdano. Esteyê marî cê vejîyenê. Marwer marî erd o kişeno. Dergîya marî peymawenê: diwês lingî!

Marwer merdimêko ziwançepel o. Nuştox vano “Xuya Marwerî bîye, kerdêne maya her kesî ra!...”

Marwer kesêko tolaz o, çimteber o. Çim verdayo bi Almaste, dorê aye de perwane yo, aye dima yo. Kincanê xo vejeno, beno vît-viran, rayîrî ser o meridîyeno. Verê xo kerdo rep! Almaste yena, ey o hal de vînena, cayê xo de bena kemere û manena. Çimê xo pira manenê. Zerrîya aye zî wazena. Axir, hebêk xo weçînena, yena, gama xo Marwerî ser ra erzena û ravîyarena. Marwer tîl beno, pêş de pêgêno, gêreno ver ro:

- Erê Almast ti Xizirî kena …

Almaste şopêk pira ewnêna, cewabêko winasî dana ke teselîya Marwerî kewena:

- Ero Marwer ti geveze ya, şina nata-bota qisey kena, tasa mi bi xirabîye cingnena.

Almaste şona û şona…