Şanika Alik û Fatike

Beno nêbeno, yew merdim beno, yew cinîkê bena. Di domanê dîne benê: Alik û Fatike.

Gel zeman gît zeman, maya dîna ginenê piro mirena. Pîye dîne zî zewejîno. Na cinîke ra zî di domanî benê. Lajek û keynekê. Na dêmarîya Alik û Fatike îna ra zaf heqaret kena. Non domananê xo rê pojena, çamure zî dana domananê bîna. Nê domanî çamura xo cênê şonê tawle, verê manga xo de berbenê. Manga êna ziwan vana “çamure mewerê, bêrê qoçê mi yaderê, zereyê dê de werd esto, ê bûrê.

Nê qoçê manga danê ya, çi qayt kerê! Her çeşît werd esto. Mirdîya xo wenê. Domanî roj bi roj her çî şonê benê goştin. Nara, domanê dêmarî maya xo ra vanê “to non dana ma, ê zî çamure wenê, ê se goşt cênê!” Maya dîne vana “hela şorê tawle, nê tawle de se kenê.”

Lajê daye şono tawle, lewê dîne. Uca vindeno. Nê qayt kenê lajek nêşono. Benê vêşanî. Lajekî ra vanê  “eke to nêşona maya xo ra nêvana, ma çîyo weş ame pîya weme.” O zî vano “ez nêvano.” Anê qoçê manga danê ya, werd wenê. Lajek êno maya xo ra vano ke qoçê manga de werd zaf o, uca ra wenê.

Maya dîne ana nono tenik pojena, kena huşk. Cayê xo fînena ra, nonê huşkî cila xo de kena binê kîştanê xo. Mêrdeyê aye ke êno, vana “ez nêweş o” xo dêmdana, bena xuş-xuşa nonî. Vana “parsuyê mi şîkîyê.” Venga doxtorî danê, doxtor êno. Cinîke doxtorî ra vana ke, “mêrdeyê mi ra vaje na cinîkê zaf nêweş a, bîya na manga sarebirne, goştê daye bidê cinîya xo, wa weş bo.”

Doxtor zî mêrdeyê daye ra vano, “manga sarebirne, wa cinîya to bûro, weş bo.” Nê domanî şonê lewê manga de berbenê, vanê “to sarebirnenê!” Manga vana “goştê mi îna re beno zehîr, ê erzenê, şima bûrê. Astikanê mi zî merzê, ê benê zernî.” Manga sarebirnenê, goşt beno zehîr, kes nêweno. Tenya Alik û Fatike wenê. Astika zî kenê çalê. Kulî benê zernî.

Domanê dêmarîye îna ra zaf heqerat kenê. Domanî destê dîna ra remenê. Xeylî ca şonê, lajek zaf beno têşan, şono ke awe bişimo, pîyayê veng dano, vano “awe meşimê, to bena mar!” Tayê cayo bîn şonê, lajek onca zaf beno têşan, şono ke awe bişimo, pîyayê onca veng dano, vano “awe meşimê, to bena kesa!” Tayê cayo bîn şonê, lajek onca zaf beno têşan, êno ke awe bişimo, pîyayê onca veng dano, vano “awe meşimê, to bena milawune!” Na raye şono ke awe bişimo, onca pîya veng dana vano “awe meşimê, to bena daware!” Lajek damîş nêbeno, awe şimeno. Senî ke şimeno ca de beno golik.

Waye berbena, zîbena, urzena ra birayê xo cêna şona, şona rastê yew birrî malî bena. Şuwanî ra vana “anê pera bicê, postê malî bide mi, ez boncî sereyê xo ra, bibî keçele.” Şuwanê pera cêno, poste dano ci. Keyneke poste oncena sereyê xo, bena keçele, şona şona dewe de vejîna. Keye bi keye cêrena, vana yew mi bico, ez îna re xizmete bikerî. Vana, tenya yew şertê mi esto ke o zî no golik timûtim lewê mi de bimano. Mêrikî qebul kenê. Keyneke şona kotî golikî xo de bena.

Rojê dewe de veyve beno. Keyneke şona veyve labelê golikî xo de nêbena. Golikî kena cila xo. Keçele xo dana we, kincanê rindeka dana xo ra, şona veyve. Laje paşay zî veyve de beno. Qayt keno ke keynekêde zaf rindeke ama veyve. Çimê lajekî timûtim aye der o. Keyneke govende ra vejîna şona, lajê padişahî aye taqîb keno. Vano hela vinde, na şona kotî. Na şona ke keçelê xo xo ra do, lajê padişahî destê daye pêcêno, nêverdano. Vano “to nîya rindek a, qey xo kena keçele?” Vano “bê mi bicê.” A zî vana “ez to nêcêno.”

Waxto ke zaf zor dano ci, na vana ke yew şertê mi esto, eke to ê bîyarê ca, ez to cêno. Vano vaje. Vana ez kotî vindeto, golik zî lewê mi de bimano. Lajê padişahî şertê aye qebul keno. A ke vejîna meydan, pêro pîya vanê na keçele çiqas rindek a. Hawt rojî hawt şewî veyvê xo kenê.

Mîyan ra zemanê derbas beno. Cinîkê kune ra, ci rê lajekî beno. Na zaf xizmeta golikî kena. Lajê daye beno pîl, rojê êno pîyê xo ra vano “bîya ma nê golikî sarebirnîme. Cinîke vejîna tever ke çi bivîno, ha yê golik eşto hard ke sarebirnê. Hama xo erzena birayê xo ser, berbena nêverdana golikî sarebirnê. Hem mêrdeyê daye hem zî lajê daye vanê na mesela golikî çik a ma ra raşt vaje. Cinîkê endî çare nêvînena, ana mesela bine ra kulî pîya vana. Endî golikî verdanê ra. Golik timûtim baxçe de çereno.

Rojê cinîkê hewn vînena. Hewn de pîyayê aye ra vano, hawo Xizir êno, to ke şore, xo berze verê linganê Xizirî, o to re birayê to keno weş. Na qayt kena, ha wo Xizir êno, şona xo erzena verê linganê Xizirî, vana “mi re birayê mi weş ke.” Xizir dest keno golikî ra, golik beno weş, beno însan. Waye û birayî virane fînenî ra yewbînî. Paşa êno vîneno. Teze înam keno ke no golik birayê daye yo.*

_____________

* Na sanike “Newepel, Rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare 23, Dîyarbekir 16-29 sibate 2012, r. 7” de weşanîyaya.