zazaki.net
07 Kanûne 2024 Şeme
Girdîya Karakteran : 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto
13 Gulane 2011 Îne 09:55

Kurmanci-Kırmancki (Zazaki) Üzerine Yanlış Görüşler

Munzur Çem

ALEVİLİK, KURMANCİ-KIRMANCKİ (ZAZAKİ) VE DERSİM ÜZERİNE KİMİ YANLIŞ GÖRÜŞLER

 

Son yıllarda, Kırmancki (Kırdki, Dımıli, Zazaki), Alevilik, Dêrsim vb. üzerine çeşitli tartışmalar, spekülasyonlar yapılıyor. Sayıları çok az da olsa kimi kişiler, Kırmanckiyi Kürtçenin bir lehçesi olarak olarak kabul etmiyor ve bundan hareketle de onu konuşanların Kürt olmadıklarını ileri sürüyorlar. Yine buna bağlı olarak Kürt yurtsever hareketine yönelik ağır suçlamalara rastlanılıyor. Örneğin, Almanya'da yayınlanmakta olan Ware ismindeki derginin 8. sayısında bu konularda ilginç yazılar var. Bunlardan biri olan "Tornê Sêy Rızat Qesey Keno (Seyit Rıza'nın Torunu konuşuyor)" (1) başlıklı röportajda, Koçkiri ve Dersim ayaklanmaları, Seyit Rıza, Alişêr ile Baytar Nuri gibi tarihe mal olmuş kişilerle, bunların ilişkileri ve mücadeleleri, Ermeni katliamı ve öteki bazı konularda bir dizi yanlış şeyler söyleniyor. Bu arada aynı röportajda Alevi-Sünni çelişkisini körüklemeye verilen özel önem de gözden kaçacak gibi değil. Yine deginin aynı sayısındaki öteki kimi yazılarda da benzer şeyler tekrarlanıyor.

Üstelik daha sonra sözkonusu röportaj, Türkiye'de yayınlanmakta olan ve Aleviliği Ortaasya-Türk Kökenli göstermeye özel bir önem veren "Pir" isimli dergide de yer aldı. Pir, yazılanlardan çok memnun kalmış olmalı ki, Kırmancki (Zazaki) olan röportajın Türkçesini de bir sonraki sayısında yayınlıyacağını söylüyor.

Şimdi Ware'deki yazılardan başlayarak kimi yayınlardaki bu türden iddialar üzerinde durmaya çalışalım.

Yazının tümünü okumak için tıklayınız>>>

Na xebere 5350 rey wanîyaya
ŞÎROVEYÎ
kurdi
usta
Bu yazimi munzur cem ver rosan lezgin abilere ulastiriniz lutfen.

Internet uzeri zazalairn kurt olmadigini tartismak artik boguluyorum gercekten. Hele zazacanin bir kelimesini bilmiyenlere anlatmaktan yoruyor insani.

Bu konuda sizlere bir oneri vermek istiyorum.

Bu konu hepimiz icin cok onemli oldugunu hepimiz biliyoruz. bir ulkeyi ulke yapan, bir halki halk yapan, bir ulusu ulus yapan ulusun dilidir ilk bastan. Bizim ulusumuzun ulusal diline kavusmasi icin insanalrin kafalarinda soru isaretlerin bitmesi gerekiyor.

Kurdistan ulusun ulusal dili hangi lehce olacagi degilde nasil olurda herkesin kolayca anlayabilecegi ve zengin olacagi bir dili birlestiririz sorunu olmali bence.

Ornegin ingilizcede present/past/future continous dedigimiz soranide cok belirgin. Ayne sey artikeler. The,der,die,das,la,le artikelerde zazacada cok belirgin. Hangi lehcenin uzerinde anlasirsak anlasalim bu zenginliklerimizi ulusal dilimize katilmasi gerekli oldugunu dusunuyorum.

sizlere onermek istedigim konu baska aslinda:

Belirtigim gibi bu konu hepimiz icin onemli. guneyden kuzeye, batidan doguya. tum kurdistanin parcalarindada onemli.

Kurtce kaset cikaran sanatcilar kendi parcalarini hem kurmanciye,zazakiye, soraniye, goraniye tercume etmeleri olabilinirmi?

eger olursa her CD ile birlikte kucuk bir kitapcik gibi bir hediye verilecek kadar zengin olabilinir.

Bunun maliyeti cok bahali olacagini dusunuyorum. Her kurt sanatcisi bunu odeyebilecegini dusunmuyorum. bunun icin bu kitapcigin her hangi bir yerde finance edebilirmiyiz? Ornegin guney kurdistanin egitim bakanliktan finanse edebilirmiyiz?

Kurtler hem degisik accentlerin aralarindaki yakinliklarini gormus olur ve hemde herkes her accenti ogrenme sansina sahip olurlar.

Lutfen her kurdun 3 kurtcenin accsentini ogrenmek icin neler yapacagimizi dusunelim. saygilarimla.
21 Gulane 2011 Şeme 13:59
Düzeltme
B.Nêribij
".......Şeyh Sait merhumun kardeşi Şeyh Abdullah, ma'yetinde bulunan mülteci Kürdistan kahramanlarıyla birlikte Suriye'den hareket ederek Dersim mücahitlerine ilktihak etmek üzre giderken, Diyarbekir mıntıkasında Türkler tarafından pusuya düşürülerek arkadaşlarıyla
birlikte şehid düşmesine, Türkiye'den kaçak olarak gelmiş olan bir yüzbaşının ihaneti sebeb olmuştu." (N. Dersimi, Kürdistan Tarihinde Dersim, KOMKAR Yayınları, 1988, Köln, s. 318)

Bu satırlarda bahsedilen kişi Şeyh Abdurrahim'dir. Sehven Şeyh Abdullah şeklinde yazılmış olmalı (yazarın veya aktaranın hatası olabilir).
14 Gulane 2011 Şeme 16:47
meyman
ek
Ermenistan bilindiği gibi 20.yüzyılın başına kadar önemli kürt nüfus barındırıyordu.Hiç bu konu gündeme getirilmiyor.Hamidiye alayları ise 1915'ten çok önce dayanağı olan nizamname mülga edilip,daha sonra dokuzuncu kolorduya bağlanıyorlar.Sorulması gereken soru bu lanetli işte dahilleri olduğunu addetsek bile kim kurdu?niçin kurdu? ve niçin dağıttı?demek ki özgür irade yok ve başka bir irade tarafından yönetiliyor.Bu irade ise malumdur.Zılfi Selcan ise garnik asatryan ile gerçeküstü fikirdaşlık temelinde ittifak halindedir.Halen Ardahan-Van-Muş arasındaki kafkaslardan gelme kürt nüfusu,anavatanlarına gönderilse acaba nüfus oranları kafkasyada nasıl olur?araştırsınlar.Şafiilik tek mezheptir lafı deli saçmasıdır.Koca alevi kürmanc-kırmanc nüfusu,dımılilerde ve bir kısım kürmanclardaki hanefiler,ehli hak ve yaresanileri bilen biri zaten böyle bir cümle kurmaz.Belki şafiilik en yaygın olan ortodox va mainstream mezheptir denilebilir.Tabi yezidi ve yahudi kürt nüfusu da,kürtlük stokunun önemli bileşenlerindendir.
13 Gulane 2011 Îne 23:01