zazaki.net
14 Oktobre 2024 Dişeme
Girdîya Karakteran : 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto
23 Adare 2010 Sêşeme 08:56

Kek Dewrim

[Hîkaye]
Roşan Lezgîn

Her kes ey ra vano “Kek Dewrim” la nameyê eyo rastîn M. Sabit Degişmez o. Serranê 1970an ra mîyanê sîyasetî de yo. Mîlîtanêk ra vêşêr xo teorîsyen vîneno.

Goreyê qenaetê ey ra, mîyanê kurdan de çiqas averşîyayîşî estê, pêro bi sayeyê teorîyanê ey virazîyayê. Çîyê xirabî zî, seba ke kurdan goşnêdayo bi şîretanê ey, coka ameyê kurdan sere de. Bingeyê teorîyanê ey sey kerra saxlem o, caran nêvuryeno.

Verî, heme çî emperyalîzmî wa girêdayne. No emperyalîzm kam o, çi kes o, çi kare yo, Kek Dewrimî qal nêkerdêne la her ca estbi, tesîrê ey her ca aseyne. Mesela, eke yewî herinda cixara Samsune de Marlboro bişimitêne, tesbîtê kek Dewrimî hazir bi. Bi lewê xo yê cêrinî lewo corin acor tehn dayne. Qefşalê zimbêlanê ey bineyna hetê çeneyê ey ser acêr derg bîyêne. Mijangê çimê xo yê rastî ardêne pêser, çimo çep tam akerdêne, çareyê xo qirmiçnayne. Seke çîyêko zaf muhîm, çîyêko îlmî beyan bikero, winî sereyê xo biney cor û cêr leqnayne û vatêne:

- Evet. Yoldaş emperyalîzmîn etkîsînde qalmîştir!

Eke xort û kênayêk yewbînî biremnayne, mîyanê di merdiman de pêrodayîş bivejyayne, cinî û mêrdeyî keye de pênêkerdêne, yew qeza bibîyêne, tesadufen yew bilukimîyayne biginayne erd ro, îllahîm zî gama ke embazêk bitepîşîyayne, îşkence bidîyêne… Îzehetê Kek Dewrimî nêvuryayne. Vatêne:

- Bunlar emperyalîzmin oyunlarîdir! Emperyalîzm boş durmuyor! Antî-emperyalîst mucadelede zaafîyet îçindeyiz!…

Teorîya Kek Dewrimî, îzehetê ey, tehlîlê ey veng ra nêbîy. Nat kerdêne, wet kerdêne, muheqeq derheqê mesela de goreyê teorîya xo ra yew îzeheto maqul peyda kerdêne ke kes nêşayne îtîraz bikero. Eke yewî teorîya ey, yan îzehetê ey begem nêkerdêne, yan kesê ke keyfê ey înan rê nêameyne, zinca xo acor qirmiçnayne, vatêne:

- Emperyalîzm uşaqlarinin guruşlerinî dîqate bîle almam!…

La badê ke Amerîka ameye da Îraqî ro û rejîmê Sedamî bi text û tacê ey reyde rijna, kurdê Başûrî binê hukmê ereban ra vejîyay, êdî behsê emperyalîzmî nêkeno. Ebed! Ti gule piranî, çekuya emperyalîzmî fek ra nêvejîna.

“Emperyalîzm” rojevê Kek Dewrimî ra vejîya û vejîya. Labelê teorîya xo ra fek veranêdano. Tena ferqêk tede esto. Vateyê “TC dewletî” dekewto herinda “emperyalîzmî”. Êdî her çî binê sereyê “TC” ra vejêno. Mesela, pêrar welatê ma de, hema vajêne ke zafê Kurdîstanê Bakurî de serre wişka bî. Variş nêvara. Xeleyî hîna ke vincewêk qame nêeşta, pêro zerd bîy, çayîr û çîmenî veşay, bîy rijik. Awe dere û derxolan ra ancîya, çemî bîy ziwa, hênî peysay…

Kek Dewrimî sereyê xo cor û cêr leqnayne û vatêne:

- Hîç şaşmam! Bu îşin altinda TC dewletî wardir…

- Eman-yeman, Homa to ra razî, senî beno? Ma zulmê TC fehm kerd, la çi eleqeyê varişî pê esto? Na keyeveşaya TC bîya Homa, bîya çi ke nêverdana variş bivaro? Tobe estexfîrula!…

Labelê teorîya Kek Devrimî sey kerra saxleme bîye. Dest pêkerdêne vatêne:

- Biewnî! Eke rîyê asmênî de hewr nêvirazîyo, hewrî nîyerê pêser, variş vareno? Ney! Şima caran dîyo ke asmêno panka ra çîyê varayo? Eke asmênê ma de biney hewr virazîyo, teyareyê TC asmênê ma ra firrenê, hewran kenê vila, nêverdenê hewrî pêresê. Hem erd bombarduman kenê, hem asmên ra hewran cêra vila kenê. Ya! Şima fehm kerd? Ez vana no gure gureyê TC yo, şima mi ra bawer nêkenê. Yaw teorîya mi bîlimsel a, bîlimsel!

Kam xo ra bawer o, wa gamêk aver bîyero û cewab bido Kek Dewrimî. Yaxme yo!...

Kek Dewrim êdî sey verî nîyo. Extîyar bîyo, kewto. Ê rojan gama ke semtê Berê Koyî ra rayîr şino, çira nişka ra sey nusubetîye linga ey nêşemitîyena! Serê peyarayîrî ra perreno, asfalt de gineno war ro. A hinge de mînîbusanê xete yê mîyanê şaristanî ra yewe wet ra bi suret yena û vana gurm dana piro. Linga çepe yê Kek Dewrimî qirp û şikêna.

Nat û wet ra milet kom beno. Polîsê trafîkî yenê. Ambulanse yena. Kek Dewrimî kenê ra, benê bi xestexane. Linga şiktîye emelîyat kenê, dekenê bi alçî. Kek Dewrimî benê oda de, cayî ser o ronanê.

Gama ke hiş yeno bi sere, seba ke îfadeyê Kek Dewrimî bigîrê, polîsî yenê. Persenê vanê, qeza senî bîye, ti dawîdar î yan ney?

Kek Dewrim rîyê xo tehl keno, wina bi îkrih ewnêno polîsan ra, vano:

- Hîç şaşmam, bu îşin arqasinda TC dewletî wardir!

Polîsî vanê qey hema zî binê tesîrê anestezî de yo, bêhiş qisey keno. Polîsêk bi yarênîye perseno, vano:

- Dato, to kotî ra vet ke dewlete kerdo?

Cewabê Kek Dewrimî vizêr ra amade yo:

- Qardaşim, ma ben solcî degîlem?

- Êêê, ti çepgîr î! Yanî çi?

- Ma gurmîsen? Sol bacaximî qirmîşlar! TC dewletinden başqa kîm yapar? Dewacîyim!

Dîyarbekir, 23.03.2010

Na xebere 3530 rey wanîyaya
ŞÎROVEYÎ
Tercumekerdişê tirkî
M. Dogan
Verê veran ez seba weşanayîşê nê metnê delal û komikî sipas kena. Labelê çîyê bala mi ante ke ez na game de wazena bîyarî bi ziwan. Ez vînena ke zafane (yanî tena no metn îkaz nêkena) tayê nuştoxê kirmanckî tirkî ra cumleyan neql kenê, la ranêçarnê kirmanckî. Qet îcab nêkenê ke tercumeyê ci dima yan mîyanê parentezan de binusê. Tabî, normal de kam ke ziwanê ma qisey keno bi tirkî kî zaneno. La çîyêde ecêb mentalîte yo. Eke ma tirkî sey ziwananê bînan, yanî sey ziwanêde xerîb, nêvînenê, ma do hertim binê tesîrê tirkî de bimanê. Yanî ez dişmenê tirkî nîya, mavajîme eke cumleyêk bo (çi tirkî, çi îngilizkî ûsn) tebayêk nêbeno, edebîyat o. Feqet ez vana, eke cumleyanê tirkî (sey ninûme: dîyalogî ûsn) kî tercume bo, tewr tay mîyanê parantezan de, seba raverşîyayîşê kirmanckî û bitaybetî yê kirmancan rindêr bo.
24 Adare 2010 Çarşeme 22:52