DES LÎRAYÊ MI KÊMÎ BÎ

Bi fek tay o, tam çewres û yew serrê giloverî ser de şîbî la ancî zî mi o şinasna. Ez vana şinasnayişê mi xurtîya hafizaya mi ra nêbi, kam biyêne zî eşkayêne ey bişinasno. Çimkî beşn û bala ey heqîqeten zaf entîqa ya, merdimê winasî nadir ê. Yewêko dergo qirase; estikê ey qalind, îlahîm zî hinarekê alişkanê ey eynî sey di felqeyê hinare, çeneyê ci bineyke goşeyin, çiqrê rîyê ey xorîn, porê ey pey de qelibnaye, çareyê ey o qermiçnaye winî pehn û hîra, destê ey xişnî, vengê ey zî qalind.

Wexto ke Licê de erd lerza ez yewendes serre bîya. Hema ke hewa tam nêbibi serd, badê şiyayişê serê rezan, ma bar kerd ameyî Diyarbekir. Serra badê pey, nika nîno mi vîr seba çî bi, ez şîya Licê. O wext Licêya verêne erdlerzî ver temamen rijîyayî bî, tena Yenîşehîr de tayê dikanî û dayreyê dewlete payanî ra mendbî. Licêya nikayêne zî hema nêkewtbî fealîyet, teqî û reqîya înşatê beraqayan bî. Milet çadiran de mendêne.

O wext mîyanê Licê û Dîyarbekirî de mînîbusî û taksî şuxilîyayêne. Yazîxaneyê mînîbusan û taksîyan yewbînî ra cîya bî. Taksîyê ke ez vana, taksîyê sey nikayî tîcarî nêbî. Ma vajin yewî xwu rê otomobîlêk girewtêne û bi hawayêko tîcarî şuxilnayêne.

Mi Licê de îşê xwu qedêna yan nêqedêna ez nika nêzana. Seke mi va, mi vîr de nîyo çi îş bi zî. La seba ageyrayişî ez kewta erey, mînîbusê ke bêrê Diyarbekir nêmendbî. Wext êre bi. Xwura roje de ancax di-hîrê mînîbusî Licê ra wuriştêne ameyêne Diyarbekir. Mi ke ewnîya mînîbusî nêmendê, mi nêzana ez se bikerî. Mi bi heyecan nat û wet persa ke ez senî şirî Diyarbekir. Yewî yazîxaneyê taksîyan mi rê tarîf kerd. Ez şîya mi persa ke taksî esta çin a. Simsarî va "Dû meriv hene, yek zî hebo, hûn ê biçî." O wext mi kurmancî nêzanayêne la mi fam kerd ke vano di merdimî estê, ti zî hîrê, eke yew zî bibo, şima do şirê.

Seba ke ez hema tut a, sîmsarî va "Perrê te heye? Heqê texsî sed panot e ha!" Mi destê xwu kerd xwu cêb, pereyê xwu vetî, hûmaritî: Neway lîrayî bî. Eke ez bi mînîbuse bişîyêne, mesele çin bi. Ez vana qey mînîbuse hîris lîra filan bî. La taksî vayî bî. Heqê taksî gore, des panotê mi kêmî vejîyayî. Mi xwu rê va, pereyê mi nêvejîyenê, eke taksî şiro zî mi nêbena, ez tîya menda.

Ez kewta heyecan, qerqelîyaya, kewta tatêlê naye ke ez Licê de bimanî wulay perîşan bena. Licê xerabe ya, banî nêmendê. Ez merkezê Licê de kesî nêşinasnena. Û verê cû mi pîlanê ma ra zaf eşnawito ke şarê merkezê Licê, yanî şarê bajarî meymanî nêhewênenê.

Payiz o. Yew gomleko tenik û çutê pantolan mi ser o yê. Coka ez zaf tersena ke a şewe Licê de veyşan-teyşan teber a bimanî, serdî ver kuçelanî bibî. Ez hema tut a, ez heqê xwu ra nêvejyena. Ez zaf şerminik a, mîzacê mi hesas o. Bineyke bikewî tenge hesirê mi yenê war. Mi alûyê xwu qurta, canê mi girêya, goşê mi bîyî sûr, areq kewt mi ser.

Simsar yewêko porzerdo semt bi. Seba ke nat û wet ra venga ey dayêne, coka ez nameyê ci zî musaya. Mi ewnîya peranê destê xwu ra, winî bêçare ewnîya zereyê çimanê ey ra. Mi bi tirkî va "Ayhan abê, on liram eksiktir." Qet xwu rê nêkerd xem, va "Ez bipirsim hela şofêr qebûl dika naka?" Çokê mi şikîyayî. Mi xwu rê va, xwura bellî niyo ke taksî şina nêşina, eke şiro zî belkî şofer qebûl nêkero, ez tîya menda. Heywax! Ez se kena?

Yew taksî uca binê tuyêre de bî. Nat û wet tay merdimî estbî. La ez nêzana şofer kam o, ê her di muşterîyê bînî kam ê. Simsar şi zereyê yazîxaneyî, nêame teber. Mi zî paştîya xwu da dês, sey sêwîyan qelefîskî ronişta ke hela qedera mi senî bena. Çimê mi taksî ser o kilît biyê, ez xwu rê bêçare ewnîyena, tobe heram bo ke ez eşkena tu çîyêk bifikirî. Ters dekewto mi zere, heşê mi vinderto.

Êdî roj şiyêne awan, mi dî yew camêrdo derg û darqewan ame berê taksî kerd a. Wenişt qoltuxa şoferî. Camêrd hende derg bi, hende xişn û qirase bi ke mi xwu rê heyret kerd senî qat bi û nişt ereba, senî ca da xwu. Wuşşş!...

Camêrdî ereba şuxilna, yew merdimo fekhuyaye zî şi vernî de kîşta ey de ronişt. Tabî ez nêzana taksîya ma a ya yan nê. Eke a bo zî ez nêzana şina Diyarbekir yan şina yewna ca. Çimkî simsar şi zere la nêame, tu malumat nêda mi, nêva des panotê to kêmî bê zî şofer qebûl keno yan nêkeno. Ez winî xêvik ewnîyena taksî ra. Heşê mi nêgêno ke senî zereyê taksî de ca dîya ê merdimî. Mi dî Ayhano simsar ame va "Perrê xwu bide!" Mi destê xwu lez berd cêbê xwu, neway panotê xwu vetî dayî ci. Va "Here siwar be, texsî diço." Ez şiya wenişta taksî. Yew merdimo bîn zî ame hetê peynî de kîşta mi de ronişt û taksîya ma bi hîrê muşterîyan kewte rayir.

Hetanî Diyarbekir ê her di camêrdan û şoferî xwu mîyan de kurmancî suhbet kerd. Seke ez bin ra uca nîya, seke ez qet çin a, ne kesî mi ra çîyêk persa, ne va ti estê ne va ti çin ê. La seba ke ê şoferî bi peranê kemî ez qebûl kerda, zerrîya mi hende ci rê bibî germin, mi kerdêne ke ez ey dekerî zereyê sîneyê xwu. Camêrd mi rê hende şîrin ameyêne, coka tim çimê mi ey ser o bî.

Mi rê hewlîye kerdbî. Eke bivatêne des panotê to kêmî yê, ez to nêbena, ez uca mendêne! Homa zano mi çi dîyêne, se bîyêne. Coka ez şoferî rê zerrî ra biya minetkar. Rayir de tim çimê mi ey ser o bi. Paştîya xwu aver kuz kerdbî, bi her di destanê xwu yê girdan dîreksîyon pêt tepîştbi.

Ma ameyî dîyarê Seyrantepeyî, mi va ez tîya yena war. Mi va qey vengê mi nêşiyo ci. La bineyke aver şi, mi ewnîya hêdî-hêdî ereba kerde sist, axir vindert. Mi zerrî ra, bi hurmet ci rê teşekur kerd û ez ameya war. Mi berê ereba nermek girewt, înan hereket kerd şî. Ez winî vîstikêk pey ra ewnîyaya ereba ra. Mi xwu zerrî de ancî ci rê teşekur kerd. Axir ez bi selametî şiya resaya keyeyê xwu.

A roje ra nat, ena xatiraya mi, esas hewlîya ê camêrdî tim mi vîr de mende. Çewres û yew serrî ser de şîyê zî ancî o camêrd sey ewroyî mi vîr de yo. Îlahîm zî wexto ke ez rayirê Licê ro şirê yan bêrî, a hewlîya ê camêrdî yena mi vîr. Mi tim waştêne ke rojêk rastê mi bêro.

Vizêr eş şîya Licê. Vereşanêk ez bi mînîbuse ageyraya. Ez vernî de, kîşta şoferî de ronişta. Seba ke tîjîya êreyî dayêne mi ro, verçimikê min ê sîyayî mi çim de bî. Ma ameyî çatê rayirê Licê û Çewlîgî, camêrdêk destê xwu kerd berz. Bineyke eşya zî tey estbî; engure, firingî, bacikî dekerdbî teneke. Tenekeyî zereyê torbeyan de bî. Şoferî mînîbuse verê ey de vindarna, şi war. Înan pîya eşya dekerde peynîya mînîbuse.

O mîyan de mi bala xwu da ci, porê ey heme bibi gewro sipî, rengê rîyê ey bedilîyabi, epey bibi extîyar la mi o şinasna. Xwura vengê ey zî ame mi. Wulay o bi xwu bi. Badê çewres û yew serrî mi o şinasna. Eynen o bi.

Mînîbuse pirrî muşterî bî coka heme qoltuxî dekerde bî. La yew xorto sivik ke qoltuxa peyê şoferî de ronişte bi, wurişt şi are de kursî ser o ronişt, cayê xwu da ê camêrdî.

Mi verçimikê xwu vetî, sereyê xwu apey fetilna, baş ewnîya ci ra, belê, eynen o yo. Destê mi xwuvero şi mi cêb. Mi bi nimitkî heqê rayirê ey da şoferî, tabî şoferî va qey şinasîyê min o, coka bê teredut pereyê xwu girewtî.

Badê ke camêrdî baş ca da xwu, bineyke nefes girewt, ey zî pere vet dergê şoferî kerd ke heqê rayirê xwu bido, la şoferî va "Apo temam o, enê hevalî heqê to da."

Camêrd bineyke bêveng mend, dima bi dîqet ewnîya mi ra, va "Warza, eyb nêbo ti kam ê, mi ti nêşinasnayî?" Mi nêwaşt ez mesela qisey bikerî. Mi bi yew cumle va "Ti mi nêşinasnenê la ez to şinasnena." Naye ser o hîna zaf israr kerd, zor da mi ke ez kam a, ez senî ey şinasnena. Hende zor da mi ke ez mecbur menda behsê ena xatiraya xwu ya çewres û yew serrî verê cû bikerî. Wexto ke mi qisey kerdêne, şoferê mînîbuse û tayê muşterîyan zî bi dîqet goşdarî kerd.

Badê ke mi mesela va, camêrdî va "Dê hela biewnî, ti kewtê çî dima!" Û dewam kerd va "Wexto ke mi a ereba girewte, temamê Licê de çar hebî taksî çinê bî. Nêçe merdiman xusûsî taksî girewtêne, ez berdêne cayan ra, dewan û bajaran ra çarnayêne, sond û selewatî wendêne vatêne ma siba pereyê to danê, la hema zî nêdayê. Ez zana Homa zano mi çiqas zerar kerd. Ti ameyê kewtê des lîrayî dima. O zî xwura to neway lîrayê xwu dayê. Eke quriş pere to dir çinê bîyêne, ancî mi ti berdêne."

Ma ameyî Diyarbekir. Ez verê berê Ormanparkî de ameya war. Seba ke mi verar bikero, o zî ame war. Destê mi kerd mîyanê her di destanê xwu yê xişnan, dima ma sey di dostanê çewres serrî verê cû yewbînî pêt verar kerd. Gama ke apey wenişt mînîbuse, mi dî, çimê ey bibî pirî hesirî.