zazaki.net
20 Nîsane 2024 Şeme
Girdîya Karakteran : 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto
01 Teşrîne 2009 Yewşeme 10:37

Hûtê Gola Qorqorî

[Hîkaye]
Serdar Roşan

Nizdî se serre verûcû, rocêke rocanê payîzî ra, dewicî di keyeyêkew pîl de ronişte û di mîyanê terraqêka germ de bî. Îne behsê camêrdî, ters, cin, perî û hûtan kerdêne. Ereyê şewe de vatiş hame Hûtê Gola Qorqorî ser. Qalî derg bî; roniştey şî-hameyî û di peynî de vat yew nêeftareno bi şewe şêro ûca. Husênî mîyanê civatî ra vat ez eftarena. Nêeftarenê, eftarena, welhasil îne şert kerd. Dewican vat eger ti meşte, şan de, şêrê serê Gola Qorqorî û şewe ûca bimanê ma go di çiwalan genim bidê to. Husênî û dewican pê kerd. Ereyê şewe dewicî weriştî vila bî, hergû yew şi kê xu.

Lazim bi ku Husên meşte şan ra heya şefeqî, tenî, di Newala Qorqorî de di serê gole de bimendêne. Ti raşte vacê Husên poşman bibi û tersayne, labelê reyêke soz dabi û ser ra zî şert kerdbi. Cinîya yê Zerê, bi heyran û qurban ci rê lavayî kerde; yê ver ro geyra la fayde nêkerd. Heya nimacê yerî Husên bi ters û heyecan di dewe de mend. Ver bi şan vişt we, tifingê xu yo qapsulin girot; di nanê tenûre, di serey pîyanzî, tanî tantûr û tanî sola ku kerdibî mîyanê potikêke, pêro kerdî tewreyê xu û verê xu şa Newala Qorqorî.

Newale henda çewres deqîqa bi pay dewe ra dûrî bî. Di serê rehîrê xu de Husênî xu bi xu vat verê ku ez şêrî newale, ez go şêrî Yenîyê Maran; beno ku siûdê min bibo û ez çend zerecan bikişî û şan de di verê gole de biney şamê min weş bo. Husênî rehîrê xu tada ver bi Yenîyê Maran. Rey rey ver bi şan semedê aw ra zerecî hameyne yenî ser. Husênî velg ra xu rê kozikêke viraşt û kewt mîyanê kozikî, bi hêvîya ku zerecan bikişo. Badê wextêke, refêke zerecan xu di serê yenî de nişt. Husênî tifîngê xu girot, qundaxê tifîngî weş sîney xu şana, nîşan girot û gişta xu ya destê raştî -gişta şade- di linga tifingî de şidêna. Gumîya tifîngî ra çend zerecî perray û çend hebî zî di verê yenî de perpizîyayne. Husên wişt we û ver bi zerecanê perpizîyayeyan vazda; hîri zerecê gozelî tepiştî. Heme hîri zî sere birnay, dekerdî tewreyê xu û verê xu şa Gola Qorqorî, şi.

Tarî hêdî hêdî kewtêne erdî ser. Wexto ku Husên resa serê gole, hindî zehf wextê yê nêmendbi. Lezkanî biney percînî, pûş û darê wişkî day pêser û di verê gole de cayê xu nîşan kerd. Bêsiûdîya yê rê şewêka tarî û dermate bî. Merdimî nêeşkayne vernîya xu bivîno. Husênî biney pûşî, heste û berheste taneka xu ra vetî; bi destê xu yê çepî pûşî û di kişte pûşî de berheste tepişt, hesteyê adirî pêtkanî da berheste ro. Badê ku çend reyî heste û berheste pêtkanî gunay pê ro, çiqlikan pûşî girote. Husênî ca de puf kerd û adir tê vist. Hindî dormarê yê sayey adirî kifş bîne.

Husênî zerecî tewre ra vetî, ruçiknayî; wişt we şi gole ver, zereyê zerecan pak kerd û ageyra; adirî ver de ronişt. Bi kardî hîrê hebî şivî heway şîşan semedê pewtişê zerecan ra taştî û pak kerdî. Zerecê xu sole kerdî û semedo ku sole weş tehmê xu bido goştî, zerecê bi şîşan wa di kişta xu de sîyan ser o nay ro.

Adir hindî girr bibi. Di verê adirî de ronişte, bala yê şî kilanê adirî ser û we kewt mîyanê xeyalan. Dinyaya cin û perîyan, dinyaya dêw û hûtan di mezgê Husênî de xuliqîyayne. Xeberoşk û meselay tersî, di verê çimanê yê de ganî bîne. Tarîyê şewe ze kaposêke xu yê ro piştêne; nizdî yê bîne. Bêhemdê xu, xu bineyna ver bi adirî ant; adir ci rê bibi paşmêrêke. Di ena şewa tarî de xu di ena newale de tenî û bêçare his kerdêne. Bala xu hina zehf da kilanê adirî. Kilanê adirî, di verê çimanê yê de şiklê cîya-cîyay girotêne. Cinîya yê Zerê hamî vîrê yê. Gêsê Zerê di verê çimanê yê de bîne berz; bîne derg; bereqîyayne; birû, çimî û lewê ya yê sûrgulî eysayne. Çimê Husênî ver bi cêr tadîyay; gerdenê ya û sîney ya wo hinarîn eysayne. Husênî bi nîyeto ku destê xu çicikanê Zerê ra no, destê xu ver bi ya berd; la semedê veyşayiş û dicnayişê ra, yê destê xu ant û veciniqîya; bi awayêkew matmende hanîya dormarê xu ra. Zege vaco ”ez etya se kena, ka Zerê ku ra şî?” Biney badûcû xu hesîya; sozê yê û dewican û şertê îne hame vîrê ci. Axîyêka xorîne ante. Çiqas wext şibi yê nêzanayne. Adir sist bibi. Çend darî eştî adirî ser û pê adir geş kerd. Wişt we şi verê gole, sere û çimê xu şitî û ageyra hame cay xu.

Semedê pewtişê zerecan, di kiştanê adirî de sîyî nay ro; kuçike viraşte; zerecê bi şîşan wa dartî we û kuçike ser nay. Herçiqas yê nêzanayne la hindî erey bi û şewe nîme bîbî. Şewêke bêvenge. Eke vengê  veşayîşê daran û qurr-qurrê qurrqurrokan ra nêbîne vengêke bînî ena bêvengîya şewe nêherimnayne.

Gola ku we ver de bî, zehf xorîn û hîra nêbî. Xorîneya gole hirî-çar, hîrayeya ya şeş-hewt û dergeya ya zî henda des metreyan bî. Di mîyanê sîyan û zinaran de sey hewzêke eysayne. Tanî awa gole dewanê corînan ra, pey dereyêke hameyne, qismo bîn zî di binê gole de mîyanê zinaran ra vecîyayne. Amnanan wexto ku dere bîne ziwa zî, tim aw serê gole ra herekîyayne; ver bi cêr şîne. Amnanan xortî hameyne kewtêne ena gole, la şewan tersan ver çi kesî nêefterayne rehîrê xu bi enî cayan bifîno... Xura sebebê şertkerdişê Husênî û dewican zî eno ters bi.

Di a şewa tarî de, wexto ku Husên di gole ver de bi, dewicî zî di keyeyêkew pîl de pabey yê bî. Hinan vatêne mumkin nîyo ku Husên weş ageyro, go ters û cinawirî yê bikişê, tanînan zî vatêne willahî cinawir-minawirî çini yê, eger o nêterso, go sax û silamet ageyro û go di çuwalî genimê xu zî qezenc bikero...

Enka bala Husênî pewjîyayişê zerecan ser o bî; la nişka va xumîyêke gole ra hamî, to vatê qey gole kel dana. Dimacû şiklêkew ecêb sey dêwêke gole ra vecîya û ver bi adirî hame... Homa merdimî bipawo. O çi bobelat bi. Henda hîri metreyan derg, şiklêke zey însanan û pirçin, pirço derg, heşî xirabêr; sere û çimî zî sey yê însanan la yê zî pirçin. Mîyanê çimanê yê nêeysayne, la serê serey yê sey torzînêke bi. Husên hêz ra kewtbi û nêeşkayne xu têbido. Waştêne werzo, biqîrro; la çi heyf ku azayanê ganê yê sey waştişê yê nêkerdêne... Dêwo seretorzînin hame verê adirî, di qarşî Husênî de ronişt. Hanîyayne Husênî ra. Badê wextêke hêşê Husênî hame sere, dest û lingê yê hindî leqayne. Vengê xu nêkerd. Nêeftarayne vengê xu bikero. Zerecanê vezdinan ra ron kewtêne mîyanê adirî û veşayne. Husênî bêhemdê xu şivêke tada ku kişta bîna zerece zî bi pewjîyo. Dêwî zî zey yê kerd. Her reya ku Husênî şive tadayne, Dêwî zî bêzarîya(teqlîdê) yê kerdêne. Husênî şivêke girote û ronê zerece cilanê xu sawit. Dêwî zî şivêke girote û teqlîdê Husênî kerd. Bi enawa, sere ra heya verê lîngan wirdînan zî xu di mîyanê ronî de verda. Husênî nişka va piskonîyêke girot û Dêwî ra na; kile yo girot û Dêw di mîyanê kilan de mend. Bi qîjîyêka ecêbe Dêw orra û rema şi, di mîyanê gole de bi vinî.

Bi qîjîya Dêwî, Husên tersan ver xereqîyabi. Wexto ku bi xu hesîya hindî şefeq bi. Hanîya dormarê xu ra, adir tefîyabi û zerecê yê veşaybî. Wişt we, hanîya gole ra, hanîya dormarê adirî ra, la çîkew fewqalade nêdî. Şi gole ver, sere û çimê xu şitî; hame fekê tewrî akerd, waşt ku biney nan û tantûr boro, la nêeşka... Herçiqas ku veyşanbi zî. Wişt we, tifing û tewreyê xu girotî û verê xu tada dewe...

Zerê, di keye de bi çimanê bêhewnan pabey mêrdeyê xu bî. Şîyayîşê mêrdeyê xu ra heya serê sibay di quncikêke de xu antbi pêser û bi ters û heyecan bermaybî... Bê ku hayîya ya te ra bibo ku mêrdeyê cay ver bi dewe yeno.

Şefeqê Homay ra, di xortî, di teberê dewe de, di serê rehîrê Husênî de pabey yê bî ku pîya şêrê keyewo ku dewicî tede pabey Husênî vinderte bî. Senî ku Husên eysa xortî şî vernîya yê, pîya rey ra şî, bêveng. Xortan di binê çiman ra zeke merdim hanêno egîdan ra temaşeyê Husênî kerdêne. Husên di verê çimanê îne de zey dêwêke eysayne û bi heybet rey ra şîne...

_______________

Çime: Serdar Roşan, Dara Gozê, Weşanên Doz, Îstanbul 2005, r. 107-111

Na xebere 3676 rey wanîyaya
No nuşte hema şîrove nêbîyo.