zazaki.net
20 Nîsane 2024 Şeme
Girdîya Karakteran : 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto
05 Hezîrane 2017 Dişeme 19:09

Ax Célina ax!...

Roşan Lezgîn

Yew hevalê mi esto, Qilaban ra yo. Zaf keyfê mi ey rê yeno, ez ci ra vana "Seyda". Davîst serrî yo ke ma bi keyetî yewbînan şinasnenê. Kurdperwerêko saf o; hem xwu rê xebitîyeno hem fekê dengbêjan ra bi hezaran deyîrî û meselayî arêdayê, vîdeo de qeyd kerdê. Çend hebî kitabê eyê deyîran û meselayan zî çap bîyê. Derheqê kultur û cuya kurdan de gelêk fotografî û fîlmê dokumanterî antê, fîlmê ey televîzyonan de nîşan dîyayê. Ez zaf ci ra hes kena. Homa esto, Seyda zî hem mi ra zaf hes keno hem zî mi rê zaf hurmetkar o.

Serra 2003 bî. Rojêk şan de Seydayî mi rê telefon akerd, va "Keko ma wazenê bêrê meymanîya şima." Mi va "Çiman ser, kerem bikên." Xwura tim ma bi keyetî şîyêne û ameyêne.

Serra 1999î ra nat komputura mi esta, înternetê mi esto. Ê serran seba ke merdim bimuso bikarardişê komputure kursî abiyêne, milet şîyêne kurs de musayêne bikarardişê komputure. La mi ra ver komputure û înternetê Seydayî estbî, coka bikarardişê komputure de, ancî musayişê înternetî de ey zaf ardimê mi kerd, ez zaf çî ey ra musaya. Bi no munasebet hema vajên ke hewte de çend rojî yan ma şîyêne keyeyê înan yan ê ameyêne keyeyê ma.

Gama ke Seyda û kulfetê xwu ameyî, yew cinîya xerîbe zî înan dir bîye. Cinîke bi porê xwu yê zerdikê dergê sey birîsmî yewa zeîfeka derge bî. Hende rindeke nêbî la xirabe zî nêbî. Emrê xwu dahîris estbi. Aye û hevalê mi Seydayî bi înglîzkî qisey kerdêne la cinîke fransize bî. Nameyê aye Célina bi. Ziwanê ma de telafuzê xwu sey "Selîna" yo. Seydayî ma dayî şinasnayiş. Célina va "Ez Parîs de, beledîya de şuxilîyena."

Seydayî xusûsen tekîd kerd ke Célina kurdan ra zaf hes kena. Seydayî ez zî sey nuştoxêko kurd pê daya şinasnayiş.

Bi wasitaya tercumanîya Seydayî ma derheqê halê ma kurdan de, hîna zaf zî derheqê kurdan de xemsarîya dewletanê Ewropa ser o suhbet kerd. Célina çend cumleyî bi kurmanckî zî zanayêne. Va "Parîs de ez şiya Enstîtuya Kurdî, hevalê min ê kurdî zaf ê, ez înan ra kurdkî musaya."

Zaf keyfê mi amebi ke yew ewropayije vana ez kurdan ra hes kena, eleqe nîşanê kurdan dana, Parîs ra werişta ameya heta bi Diyarbekir, hal û hewalê ma kurdan musena.

Keyfê Seydayî zî ci rê amebi, coka bi cidîyet ma rê tercumanîye kerdêne.

Célina pancês rojî Diyarbekir de keyeyê nê hevalê mi de mende. O wext dikanê mi estbi, Seydayî çend rey a arde dikanê mi zî. La rojêk Seyda ame mi het, zaf hêrsin bi, zaf şikite bi. Mi persa va "Se biyo, Célina ha ça?" Seydayî bi hêrs va "Lanet ro aye bo, mi a siktir kerde." Mi va "Eman-yeman se bi, to qey winî kerd?" Va "Ez badê to ra vana."

Zaf wext ser ra vîyart. Axir ê rojan Seydayî hal û meselaya Célina mi rê qal kerde. Seyda ha weş o. Ey mi rê mesela senî qisey kerde, ez zî winî nusena. Seydayî va "Ti nênusê ez nêvana!" Mi zî va "Temam." Û mi ha nuşt.

Célina Parîs de bi hawayêk kurdê ma yê ke şîyê resayê ê doran şinasnayê. Ez nika nêzana senîn ê, la verê cû kurdanê ma zaf waştêne meselaya kurdan bi ewropijan bidê zanayiş, xwu rê dost û heskerdoxan virazê, coka vera şarê Ewropa de zaf bi cuwamêrdîye, bi centilmenîye têwgêrayêne.

Cinîke ewnêna ke kurdî mêmanperwer, xerîbdost û cuwamêrd ê; ezet û îkram de destakerde yê; heqê werd û şimitişî de nêverdanê cinî mesref bikerê, a zî hîna zaf xwu dana nêzdîyê înan, bi no qayde tim înan ra wena û wena...

La Parîs de kurdê ma leze tey vejenê ke Célina hisîyatê înan suîstîmal kena, êdî ri nêdanê ci, aye xwu ra dûr fînenê.

Xwu ra dûr bifînê zî cinîke êdî kurdî şinasnayê, damara kurdan a zeîfe dîya, musaya tehmik!...

Wexto ke înternet newe vejîyabi, ê wextan programê MSN estbi, miletî nê programî ser o înternet de "chet" kerdêne, yanî suhbet kerdêne. Ez vana qey hetanî 2007 zî eno program înternet de estbi.

Célinaya ke cuwamêrdîya kurdan ra xeyr dîyo, MSNyê xwu de alaya kurdan aliqnena û xwu rê kurdan ra hevalan vînena. A û hevalê mi Seyda zî bi no qayde yewbînî şinasnenê, benê heval, chet kenê. Ancî yew lajeko avûkat ke Agirî ra yo, Célina ey dir zî winî bena şinasî, bena heval. Tabî Seyda badê pey lajekê avûkatî ra xeberdar beno.

Hamnanê 2003 de Célina verî avûkatî ra vana "Ez wazena bêrî di hewteyî mintiqaya Agirî ra bigeyrî." Lajek vano "Bêre, çiman ser." Célina yena çend rojî bena meymana lajekî, wena, şimena… La yew quriş pere xerc nêkena. Lajek ferq keno ke Célina wazena xwu rê belaş tehtîl bikero, êdî ri nêdano ci, fek aye ra veradano. La Célina tedbîrê xwu verê cû girewto, xwu rê yêdek dîyo, o zî Seydayê ma yo.

Célina Agirî ra yena Diyarbekir, tam di hewteyî keyeyê Seydayî de manena. Seyda bi keye û kulfetê xwu zaf qîymet danê Célina. Her roje ci rê werdo tewr weş yê kurdan virazenê, ci rê kincan gênê, tewir bi tewir hedîye gênê. Her cayê Diyarbekirî ra, Çêrmuge ra, Gêl ra, Hesenkeyf ra aye çarnenê. Kamca lokanatayo luks esto uca zîyafet kenê. Benê keyeyê heval û hogiranê xwu…

Célina keyeyê înan de her roje banyo kena la sabun cayê ci de nêna ro, dindananê xwu firçe kena la xwu ra nêvînena firçeyê xwu hewano, puncanê xwu bîle nêşuwena. Sofra de werdê xwu wena, masa de qehweyê xwu şimena la nêvana ez fincanê xwu yê qehweyî yan firaqê vengî sifreyî ser ra wedarî biberî serê dezgeyê mitbaxe de ronî. Û hende rojî Célina yew qurişê xwu yo qulîkerde bîle xerc nêkena. Ebed!

Badê di hewteyan, rojêk ancî a û Seyda şinê Berê Koyî. Gama ke verê Camî Nebî ro vîyarenê, Célina Seydayî ra vana "Îhtîyacîya min a tuwaletî esta." Seyda zî hema berê tuwaletê umûmî nawneno vano "Kerem bike, ha to rê tuwalet." Cinîke şina tuwalet, Seyda teber a aye paweno.

Célina îhtîyacîya xwu vînena, yena teber. O mîyan de Seyda zî bineyke wet, şiyo verê boyaxçîyan ke sewlanê xwu boyax bikero. Célina tuwalet ra vejyena şina Seydayî ra vana "Şo heqê tuwaletî bide." Seyda vano "Célina, qey to heqê tuwaletê xwu nêda! Ti nêeşkena pancas quriş heqê tuwaletî zî bidê?"

Célina xwu Seydayî ver de bena û ana, winî bi sextekarî naz û cîlwe kena, sey pisînge xwu sawena Seydayî ra, ey verar kena, mabeynê xwu û Seydayî de her di giştanê xwu kena sey herfa V, yanî îşaretê zaferî kena û bi kurmancî goşê Seydayî de vana "Êy bijî Kurdistaaan!"

Seydayî verê cû zî tey veto ke Célina yew sextekar a, hisîyatê kurdan suîstîmal kena. La cuwamêrdîya xwu ra, eşîrtîya xwu ra fedî keno ke aye bişeqizno.

Bi nê hereketî peyênî êdî kardî resena aste! Kezeba Seydayî jan kena, çimê ey benê sey sotikê adirî, zerrîya ey qelibîyena…

Bi hêrs şino heqê tuwaletê aye dano. Ageyreno, aye ra vano "Biteqizîye! Lez nê doran ra siktir be, şo! Kurdistan ciwîyeno nêciwîyeno, to rê eleqe nêkeno…"

Seydayî sond wend, va "Meymandarî ne tede, yanî mesrefo ke keye de ma kerdo xaric, sirf teber ra, çarnayiş û hedîye û filan û bêvan… mi yew meaşê xwu Célina rê mesref kerd. Ax Célina ax!..."

Ez nêaftaraya Seydayî ra vajî "Célinayî zaf ê!" Mi xwu rê tena goşdarî kerd.

Na xebere 2028 rey wanîyaya
No nuşte hema şîrove nêbîyo.