Roşan Lezgîn / Nuştox

Kürtçe lehçeleri, şimdiye kadar yapılan “dil” ve “lehçe” tartışmalarında genelde İranî dillerdeki ses değişimi açısından kimi sözcükler kabaca karşılaştırılarak bir takım iddialar öne sürüldü. “Dil” ve “lehçe” kavramlarının herkes tarafından kabul edilen ortak tanımlarının olmaması ve karmaşık yapılara sahip olmalarından dolayı sadece bir özelliğine dayanarak sınıflandırma yapmak son derece sorunludur. Herhangi bir dilde sesler, ergativite ve eril-dişil özelliği gibi kimi özellikler zamanla değişime uğrayabilir veya kaybolabilir. Ancak temel karakteristik özellikler sonradan bir dile eklenemez. Sözgelimi bir dil sonradan ergatif olmaz veya eril-dişil özelliği kazanamaz. Bu nedenle bir dilin farklı kollarını temel karakteristik özellikler açısından karşılaştırmak gerekir. Bu açıdan Kürtçeye baktığımızda, örneğin Kurmancî ve Zazakî Kürtçesinde, akuzatif-ergatif özellikler açısından aynı yapıya sahip olduğunu görüyoruz. İşte bu temel özellik, onların aynı dilin dalları olduklarına dair önemli bir delil olarak karşımızdayken, bunu görmeyerek kimi şekilsel değişimlere abartılı anlamlar yüklemek bilimsel olmayan paradigmalardan kaynaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı Kürtçenin yapısını oluşturan en temel sistemsel özelliği olan akuzatif-ergatif özellik açısından Kurmancî ve Zazakî Kürtçelerinin incelenmesidir.

Makaleyi okumak için PDF dosyasını tıkla...